Sunday, November 27, 2022

๒๕๔.เยาวรูปหน้าหนุ่มเนื้อ...... ในวงศ์ ตระกูลแฮ

 

๒๕๔.เยาวรูปหน้าหนุ่มเนื้อ...... ในวงศ์ ตระกูลแฮ

แม้นราศวิทยาทรง.................  เสื่อมเศร้า

ทองกวาวดอกดาษดง.............แดงป่า

เสียกลิ่นรสเร้า ......................ดั่งนี้ใครชม ฯ


คำแปลศัพท์


เอาวรูป : อ่อนวัย

เหน้าหนุ่ม : รุ่น,หนุ่ม,สาว

ราศ :  ปราศจาก, ไม่มี (ตัดมาราก นิราศ)

วิทยา :  ความรู้

ทรง : มี,จำ, มีไว้

ทองกวาว : ต้นทองกวาว

ดาษ :  เกลื่อนกลาด,มากมาย

แดงป่า : แดงไปหมดทั้งป่า

เสียกลิ่น :  ไม่มีกลิ่น

รินรสเร้า : หอมหวน

 

ถอดความ

 

แม้จะเป็นหนุ่มสาวรูปสวยงามเกิดในตระกูลผู้ดี

แต่ถ้าวิชาความรู้ไม่มี ก็เสื่อมเสียไร้ค่า

เหมือนทองกวาวในราวป่าดอกแดงสะพรั่งสวยสด

แต่ไร้ทั้งกลิ่นและรส จะมีใครเล่านิยมชม

๒๕๕. มักค้านฤารอบรู้..... วิทยา

 

๒๕๕. มักค้านฤารอบรู้..... วิทยา

ศิลปศาสตร์เสื่อมสินหา..... ไป่ได้

ไร้ทรัพย์อับผู้มา.................เป็นเพื่อน

เว้นจากมิตรนั้นไซร้............สุขร้างแรมโรย

 

คำแปลศัพท์

 

มักคร้าน : เกียจคร้าน,เฉื่อยชา

วิทยา : ความรู้

ศิลปศาตร์เสื่อม : ไม่มีวิชาความรู้

สิน : ทรัพย์สินเงินทอง

อับ : ไม่มี,จน

มิตร : เพื่อน

สุขร้าง : ความสุขสบายหมดไป

แรมโรย ห่างโหย(โหย = อ่อนกำลัง,อ่อนใจ,ครวญถึง,ร่ำร้อง)

 

ถอดความ

 

เกียจคร้าน ก็หาวิชาความรู้ไม่ได้

ไร้วิชา ก็หาทรัพย์ไม่ได้

ไร้ทรัพย์ ก็หาเพื่อนไม่ได้

ไร้เพื่อน ก็หาความสุขไม่ได้

๒๕๖.คุ้นเคยคนคบค้า............ มานาน

 

๒๕๖.คุ้นเคยคนคบค้า............ มานาน

คดแต่เข้าแกงจาน................... ส่งให้

มีรสรสใดปาน......................... เพราะรัก นั้นนา

ขมขื่นกลืนคล่องได้.................. ยิ่งชิ้นปลาดี ฯ


คำแปลศัพท์


คบค้า: ไปมาหาสู่เข้าเป็นพวกเดียวกัน

คด: ตัก

เข้า: ข้าว

ขมขื่น: ไม่อร่อย

กลืนคล่องได้: กลืนกินได้อร่อย

ยิ่งชิ้นปลาดี: ยิ่งกว่ากินเนื้อปลาชนิดดี


ถอดความ


คนที่คบค้าคุ้นเคยสนิทสนมกันมานาน

เพียงข้าวกับแกงใส่จานหยื่นให้

ก็แสนอร่อย เพราะรสอะไรหรือจะเทียบรสรัก

แม้จะไม่ถูกปาก ก็กลืนได้คล่องคอยิ่งกว่าอาหารอันโอชา

Saturday, November 26, 2022

๒๕๗.คราวดีมีเพื่อนพ้อง.......... พรูตาม

 

๒๕๗.คราวดีมีเพื่อนพ้อง.......... พรูตาม

ยืนนั่งไต่ตอมถาม..................... ถี่ถ้อย

คราวทุกข์ฉุกเฉินความ.............. มีโทษ

เพื่อนเล่นเจรจาน้อย..................หนึ่งนั้นฤามี ฯ


คำแปลศัพท์


คราวดี: เมื่อโชคดี มีสุข

ถี่ถ้อย: พูดคุยซักถามไม่ขาดปาก

คราวทุกข์: เมื่อตกทุกข์ได้ยาก

ฉุกเฉินความ: มีเหตุคดีความมาปัจจุบันทันด่วน

มีโทษ: มีความผิดพลาด


ถอดความ


ยามอยู่ดีมีสุข มีเพื่อนร่วมสนุกอยู่ล้นหลาม

จะอยู่ที่ไหนก็ไปตาม ชวนเจรจาไม่หยุดปาก

แต่พอตกทุกข์ได้ยาก เดือดร้อนมีโทษผิด

จะหาคนมาเป็นมิตร แม้พูดสักน้อยหนึ่งก็ไม่มี

๒๕๖.คุ้นเคยคนคบค้า............ มานาน

คดแต่เข้าแกงจาน................... ส่งให้

มีรสรสใดปาน......................... เพราะรัก นั้นนา

ขมขื่นกลืนคล่องได้.................. ยิ่งชิ้นปลาดี ฯ


คำแปลศัพท์


คบค้า: ไปมาหาสู่เข้าเป็นพวกเดียวกัน

คด: ตัก

เข้า: ข้าว

ขมขื่น: ไม่อร่อย

กลืนคล่องได้: กลืนกินได้อร่อย

ยิ่งชิ้นปลาดี: ยิ่งกว่ากินเนื้อปลาชนิดดี

ถอดความ

คนที่คบค้าคุ้นเคยสนิทสนมกันมานาน

เพียงข้าวกับแกงใส่จานหยื่นให้

ก็แสนอร่อย เพราะรสอะไรหรือจะเทียบรสรัก

แม้จะไม่ถูกปาก ก็กลืนได้คล่องคอยิ่งกว่าอาหารอันโอชา

 

๒๕๘.คนใดเดิมแม้นว่า........... เวรกับ ตนนา

 

๒๕๘.คนใดเดิมแม้นว่า........... เวรกับ ตนนา

หลายคาบแค้นเคี่ยวขับ............ คิดร้าย

ภายหลังมาตรมันกลับ.............. เป็นมิตร ก็ดี

จงประหยัดอย่าหง้าย................ ค่ำเช้าคอยเชิง ฯ


คำแปลศัพท์


เวรกับตน: มีความพยาบาทหรือคิดปองร้ายกับตัวเรา

หลายคาบ: หลายครั้ง,หลายคราว

มาตร: แม้ว่า

ประหยัด: ระมัดระวัง

อย่าง่าย(-ง่าย): อย่าดูเบา, อย่าประมาท, อย่านอนใจ

คอยเชิง: คอยดูท่าที


ถอดความ


คนที่เป็นศัตรูคู่เวรกันมาแต่ก่อน

เคยคิดร้ายให้เดือดร้อนขับเคี่ยวกันมาหลายครั้ง

ถ้าแม้นภายหลังกลับมาทำตีสนิทเป็นเพื่อนเกลอ

จงระวังอย่าพลั้งเผลอ คอยดูชั้นเชิงเอาไว้ให้ดี

๒๕๙.น้ำเหม็นมล้างสิ่งเหน้า.... ไฉนหยุด

 

๒๕๙.น้ำเหม็นมล้างสิ่งเหน้า.... ไฉนหยุด

มล้างอุทกบริสุทธิ์..................... เสื่อมร้าย

คนเวรต่อเวรประทุษฐ์............... ทวีโทษ

เอาอเวรระงับหง้าย.................... อาจสิ้นสูญเวร ฯ


คำแปลศัพท์


น้ำเหม็น: น้ำเน่า,น้ำเสีย

มล้าง: ล้าง, ทำให้หมดสิ้นไป

สิ่งเหน้า(-เน่า): ของเน่า,ของเสีย

อุทก: น้ำ

บริสุทธิ์: สะอาด

เสื่อมร้าย: หายเน่า,หายเหม็น

คนเวรต่อเวร: คนที่ผูกอาฆาตพยาบาทต่อกัน

ประทุษฐ์: ทำร้าย, ทำผิด, ทำชั่ว,เบียดเบียน

ทวีโทษ: เพิ่มความผิด,เพิ่มความรุนแรง

อเวร: ความไม่มีเวร, ความไม่จองเวร, การไม่ผูกเวร

หง้าย: ง่าย

สิ้นสูญเวร: หมดเวรต่อกัน, ไม่มีเวรต่อกัน


ถอดความ


น้ำเน่าล้างของเน่า ไฉนเล่าจะหายเหม็น

ต่อเอาน้ำดีล้างจะเห็นว่าหายสกปรก

จะล้างแค้นในอกด้วยการสร้างรอยแค้นก็ยิ่งไปกันใหญ่

แต่ล้างด้วยให้อภัย นั่นแหละจะหายแค้นหมดเวรกรรม

๒๖๐. ซ่อนเงื่อนงำน้ำขุ่น........... ขังใน

 

๒๖๐. ซ่อนเงื่อนงำน้ำขุ่น........... ขังใน

ภายนอกทำแจ่มใส................... สดหน้า

ดุจหินบ่เห็นไฟ......................... ฝังอยู่

ต่อประหารจึ่งจ้า...................... จับไหม้เป็นจุณ ฯ

 

คำแปลศัพท์


เงื่อนงำ: เรื่องราวหรือข้อความที่ซ่อนอยู่ไม่เปิดเผย

น้ำขุ่น: ความขุ่นข้องหมองใจ

ขังใน: เก็บไว้ภายในใจ, ซ่อนไว้ข้างใน

สดหน้า: ใบหน้าสดชื่น

หิน: ก้อนหิน (ในที่นี้หมายถึงหินสำหรับตีกับเหล็กเพื่อให้เกิดประกายไฟ)


ถอดความ


น้ำขุ่นอยู่ข้างใน ไม่พอใจอะไรเก็บไว้ในอกอย่าแสดงออก

น้ำใสอยู่ข้างนอก ทำสีหน้าท่าทางให้ยิ้มแย้มแจ่มใส

เหมือนก้อนหินที่มองงไม่เห็นไฟอันซ่อนอยู่ในเนื้อศิลา

ต่อเอาเหล็กตีเข้าก็เกิดเป็นไฟมาเผาอะไรก็ไหม้ได้หมด

 

 

 

๒๖๑. จักทำโทษแก่ผู้.......... ผิดฉกรรจ์

 

๒๖๑. จักทำโทษแก่ผู้.......... ผิดฉกรรจ์

ใจเมตตามันมา....................กดไว้

ให้คิดจิตสำคัญ.................... เขาโหด

ความคิดน้อยจึ่งได้................อยู่เงื้อมมือตน ฯ


คำแปลศัพท์


ผู้ผิดฉกรรจ์: ผู้มีโทษหนัก, ผู้ทำผิดร้ายแรง

จุ่ง: จง

เมตตา: รักและเอ็นดู

โหด: โง่เขลาเบาปัญญา

เงื้อมมือ: อำนาจที่ครองงำไม่ให้หลุดพ้นไปได้


ถอดความ


เป็นผู้ใหญ่ก่อนลงโทษผู้น้อยที่ทำผิด

ควรมีเมตตาจิตให้มากเข้าไว้

จงเห็นใจว่าเขายังโง่เขลา

ความคิดก็ยังเบา จึงต้องมาให้เราปกครองดูแล

 

๒๖๒.ตัดต้นก่นรากแล้ว............. ปลูกแปลง

 

๒๖๒.ตัดต้นก่นรากแล้ว............. ปลูกแปลง

หนามหั่นห่อนไว้แขนง..................หน่อเนื้อ

เพลิงพิษนิดหนึ่งแรง.................... เรืองโรจน์

ดับแต่ดุ้นไว้เชื้อ ...........................นิ่งช้าเพลิงโพลง ฯ


คำแปลศัพท์


ก่นราก: ขุดราก

หั่น: ตัดให้เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย

แขนง: กิ่งเล็กกิ่งน้อย

เพลิงพิษ: ไฟ

เรืองโรจน์: สว่างโพลง

ดุ้น: ท่อน

ไว้เชื้อ: เหลือเชื้อเพลิงไว้

เพลิงโพลง: ไฟลุก


ถอดความ


อันว่าหนามนั้นเมื่อตัดต้นก่นรากจนได้ปลูกไม้อื่นลงแล้ว

จงขุดรากแก้วขึ้นมาหั่นให้เหี้ยนอย่าไว้หน่อแขนงหนาม

เหมือนไฟนิดหนึ่งก็อาจลุกลามขึ้นได้ทุกเมื่อ

ดับแล้วถ้ายังเหลือเชื้อไม่ช้าไฟก็จะลุกโพลง