Saturday, August 24, 2013

๓๗๘. หาญห้าวตาวบ่ได้ จวนฟัน

หาญห้าวตาวบ่ได้ จวนฟัน
แหลนและทวนไป่ทัน ต่อต้าง
พลคชจรดผัน งาประ งาแฮ
ปืนไป่ทันนั่งง้าง นกจ้องใจเกรงฯ

คำแปลศัพท์
หาญ—กล้า,เก่ง, บังอาจ
ห้าว—กร้าว,กล้ามุทะลุ
ตาว—ดาบ,มีดยาว
แหลน—อาวุธใช้แทงทำด้วยเหล็กกลมยาว ปลายแหลม มีด้ามยาว
ทวน—อาวุธชนิดหนึ่งคล้ายหอก
ต่อต้าง—ปะทะไว้, ต้านทานไว้
พลคช—หมู่ช้าง
จรด—จด, ถึง,จ่อให้ถึง
งาประงา—งากับงาปะทะกัน คือช้างชนกัน
ง้างนก-ขึ้นที่สับไกปืน

ถอดความ
คนกล้าศึกเข้าปะทะด้านไหน ดาบของข้าศึกก็ไม่ทันจะได้จ้วงฟัน
ทั้งแหลนหลาวง้าวทวนไม่ทันได้ชักออกต่อสู้
ถึงช้างต่อช้างจะเข้าพันตูงาประสานงา
ข้าศึกหวาดผวาไม่ทันจะได้ง้างนกเหนี่ยวไกปืน.

๓๗๙.รังแกกำปั้นต่อย ตีดิน



รังแกกำปั้นต่อย ตีดิน
ไข่กระทบหินหิน ห่อนลื้น
แมลงเม่าโฉบเพลิงบิน บังอาจ
คนเคอะคิดตื้นตื้น ลูบเหล้นคมตาวฯ

คำแปลศัพท์
รังแก—แกล้งทำความเดือดร้อนให้ผู้อื่น
ลื้น—อ่อนนุ่ม, บวม, เจ็บอาย,เศร้า,สลด
โฉบเพลิงบิน—บินโฉบเปลวไฟ
คนเคอะ—คนโง่
เหล้น—ลองดี=เล่น
คมตาว—คมดาบ

ถอดความ
เอากำปั้นทุบดินหมายจะทำร้าย ดินไม่เป็นไร แต่เจ็บมือตัวเอง
เอาไข่ทุบหิน หินหรือจะเกรง แต่ไข่นั้นแหละจะแตกทำลาย
แมลงเม่ามุ่งหมายสู้ไฟด้วยใจบังอาจ ก็พินาศทุกตัว
คนโง่เขลาเมามัว คิดจะเอาชนะบัณฑิต ก็เหมือนคนสิ้นคิด ลูบคมดาบเล่น.

๓๘๐. หนูร้ายแรงโทษแท้ เรือนผลาญ

หนูร้ายแรงโทษแท้ เรือนผลาญ
ลิงถ่อยจัณฑาลราน ป่าไม้
กาโฉดชาติอันธพาล เบียนหมู่ นกนา
พราหมณ์โหดโทษทิ้งให้ เบียดเบื้องนรชนฯ

คำแปลศัพท์
เรือนผลาญ—ทำลายบ้านเรือน
ถ่อย—ชั่ว,เลว,ทราม
จัณฑาล—ต่ำ, ดุร้าย
ราน—หัก,ทำลาย
โฉด—โง่, ร้าย
พราหมณ์—นักบวชในลัทธิพราหมณ์,นักบวชทั่วไป
โทษ—ความชั่ว,ไม่ดี
เบียด—เบียดเบียน,รบกวน
นรชน—คนทั่วไป,ศาสนิกชน

ถอดความ
หนูเป็นสัตว์ที่เลวในจำพวกอาศัยเรือน เพราะกัดไม้
ลิงดุร้ายทำลายไพรเป็นสัตว์ที่เลวในจำพวกอาศัยป่า
กาเป็นสัตว์ที่เลวในจะพวกที่เบียดเบียนนก
พราหมณ์ลามกเป็นจำพวกที่เลวในบรรดาผู้เบียดเบียนประชาชน.

๓๘๑.อารักษ์มีทั่วไม้ รุกขมูล

อารักษ์มีทั่วไม้ รุกขมูล
ที่ศักดิ์สิทธิ์บริบูรณ์ เครื่องเส้น
ที่ไป่ศักดิ์สิทธิ์ศูนย์ สงัดลาภ
ดุจดั่งเสวกเว้น ว่าถ้อยความเมืองฯ

คำแปลศัพท์
อารักษ์—เทวดาผู้รักษา
ทั่วไม้—ต้นไม้ทุกต้น
รุกขมูล --โคนต้นไม้
ศักดิ์สิทธิ์--มีอิทธิฤทธิ์ขลัง สามารถดลบันดาลให้ได้ดังปรารถนา
เครื่องเส้น(-เซ่น)—ของเซ่นไหว้,ของเครื่องสังเวยบูชา
ศูนย์สงัดลาภ—ไม่มีเครื่องเซ่น
เสวก—ข้าราชการในสำนัก ในที่นี้หมายถึงข้าราชการทั่วไปที่มีตำแหน่งมีอำนาจ(อ่านว่า เส-วก)

ถอดความ
รุกขเทวดาอารักษ์มีอยู่ที่ต้นไม้ทุกต้น
ที่ศักดิ์สิทธิ์เมื่อบานบนเครื่องเซ่นก็บริบูรณ์
ที่ไม่ศักดิ์สิทธิ์ก็เสื่อมสูญหาลาภสักการะไม่มี
เหมือนคนมีตำแหน่งหน้าที่ ใครๆก็เข้ามาหา แต่พอหมดอำนาจวาสนา คนก็หมางเมิน.

๓๘๒. นายหนึ่งแรงโกรธร้าย เรียกขา


นายหนึ่งแรงโกรธร้าย เรียกขา
นายหนึ่งบ่เจือจาน ทรัพย์บ้าง
นายหนึ่งเมื่อเอางาน บย่อง ยกนา
นายหนึ่งข่มคุณมล้าง สี่นี้เสพไฉนฯ

คำแปลศัพท์
นายหนึ่ง –เจ้านายจำพวกหนึ่ง
แรงโกรธร้าย—โมโหร้าย, ขี้โกรธ
เมื่อเอางาน –เมื่อใช้ให้ทำงาน
บย่องยก—ไม่ยกย่อง, ไม่ชมเชย
ข่มคุณ –กดความดีความชอบ, ไม่เห็นความดีความชอบ
มล้าง— ทำลาย,ล้าง, ผลาญ
เสพ,คบหา,อยู่ร่วมด้วย

ถอดความ
นายประเภทหนึ่ง ใจคอดุร้าย วาจาหยาบคาย
นายประเภทหนึ่ง แล้งน้ำใจไม่เคยเจือจานสินทรัพย์
นายประเภทหนึ่ง ใช้งานจนเสร็จสรรพไม่เคยยกย่องชมเชย
นายประเภทหนึ่ง มักพูดข่มไม่เห็นความดี
นายทั้ง ๔ ประเภทนี้ ไม่ควรอยู่ด้วย.