Wednesday, August 31, 2011

๓๙๐. หมาเอยสูเหนื่อยแท้ ทุกวัน

@หมาเอยสูเหนื่อยแท้          ทุกวัน
ไปไล่เนื้อไล่ทัน                      ท่านได้
เจ้ามันแม่นหื้อมัน                  กินแต่ เข้านา
แมวบ่ทำใดให้                       หม่ำเข้ากับปลา ฯ

คำแปลศัพท์
ไล่เนื้อ – ล่าเนื้อ
เจ้ามัน – เจ้าของของมัน(เจ้าของหมา)
แม่น – ใช่,ถูก(เป็นคำภาคอีสาน-พายัพ เมื่อใช้ประกอบคำอื่นๆความหมายอาจเปลี่ยนแปลงไปบ้าง)
หื้อ – ให้
หม่ำ – กิน
เข้า –ข้าว

ถอดความ
หมาเอ๋ยหมา เจ้านั้นเหนื่อยนักหนาทุกวี่ทุกวัน
ถึงเจ้าจะไล่เนื้อได้ทัน เนื้อนั้นก็เป็นของเจ้านาย
เจ้าเหนื่อยแทบตาย นายเขาให้เจ้ากินแต่ข้าวเปล่า
แต่แมวนั้นทำอะไรบ้างเล่า ได้กินข้าวกับปลา

๓๙๑. ปูเปี้ยวหัวเปล่าไซร้ ตีนยัง

@ปูเปี้ยวหัวเปล่าไซร้        ตีนยัง
งูบ่มีตีนตรัง                        ไต่ไม้
นมไก่บ่มีหวัง                     เลี้ยงลูก เป็นแฮ
ชายตกเข็ญใจไร้               อย่าได้ดูแคลน

คำแปลศัพท์
ปูเปี้ยว –ปูทั่วๆไป
หัวเปล่า – ไม่มีหัว
ตีนยัง - มีแต่เท้า  
ตรัง – ติดอยู่
ตกเข็ญใจ – ยากจนข้นแค้น, ตกระกำลำบาก
ไร้ – ไม่มีทรัพย์สินเงินทอง

ถอดความ
ปูไม่มีหัว แต่มีตีนเดินไปได้
งูนั้นนั้นไม่มีตีน แต่ขึ้นต้นไม้ได้เหมือนไปบนดิน
ไก่ไม่มีนมให้ลูกกิน แต่เลี้ยงลูกได้หลายครอก
คนสิ้นไร้ไม้ตอก ก็อย่าได้ดูถูกดูแคลน

๓๙๒. อา สาสุดสิ้นเรี่ยว แรงกาย

@อา สาสุดสิ้นเรี่ยว             แรงกาย
ภัพ และผลพังหาย              โหดเศร้า
เหมือน เพลิงตกสินธุ์สาย   ศูนย์ดับ ไปนา
ปูน ต่อขาดขอดเต้า             จึ่งรู้คุณปูน ฯ

คำแปลศัพท์
อาสา – สมัครใจเข้าทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
ภัพ – ความดี,ความงาม
ผล – ความเจริญ, ประโยชน์ที่ได้
พัง – ถูกทำลาย, ทลาย
เพลิง – ไฟ
ศูนย์ – หายหมด
ปูน – ของที่ทำจากหินหรือเปลือกหอยเผาให้ไหม้เป็นผง ประสมกับขมิ้นเป็นสีแดงสำหรับกินกับหมาก
ขอดเต้า – หมดไปจากเต้า(เต้า= ภาชนะสำหรับใส่ปูน)
โหด – เลว,ร้าย,ต่ำทราม
สินธุ์สาย – สายน้ำ

ถอดความ
อาสารับใช้ทำงานจนสุดกำลัง
ผลประโยชน์และความดีไม่มีมั่งสูญหายหมด
เหมือนไฟตกน้ำไม่ปรากฏดับสิ้นสูญ
จะรู้คุณปูนเมื่อปูนแห้งไม่มีติดเต้านั่นแหละกระมัง

๓๙๓. เนื้อ ในไตตับต้ม แกงยำ

@เนื้อ ในไตตับต้ม             แกงยำ
ไม่ ประสบสักคำ               ที่ลิ้น
ได้ ยากลากโครงทำ         เสียเปล่า
กิน  แต่เขาเราชิ้น              หนึ่งได้ไป่มี ฯ

คำแปลศัพท์
ประสบ – พบ
ลากโครงทำ – สู้ทนเหน็ดเหนื่อยทำงาน

ถอดความ
เนื้อและเครื่องในไตตับเอาไปยำทำเป็นต้มแกง
ไม่เคยได้ลิ้มรสให้เกิดแรงแม้แต่สักคำ
ต้องทนลำบากซี่โครงทำเหนื่อยเปล่า
ได้กินกันแต่พวกเขา แต่เรานี้ชิ้นหนึ่งก็ไม่เคยได้เจอ

๓๙๔. หนัง เนื้อเถือท่านไว้ รองกาย

@หนัง เนื้อเถือท่านไว้          รองกาย
ไม่ แบ่งปันชั้นชาย                เชือดไว้
ได้ ทุกข์แทบตัวตาย             เสียเปล่า
นั่ง แต่ลำแพนไม้                   ตอกสู้สานเอง ฯ

คำแปลศัพท์
ชั้น – แม้แต่,อย่างต่ำ
ชาย – ส่วนริมหรือปลายของสิ่งของ
ลำแพนไม้ตอก –เสื่อที่สานด้วยตอกไม้ไผ่(ตอก=ไม่ไผ่ที่ผ่าให้แตกจากกันเป็นเส้นบางๆสำหรับผูกมัดหรือสานสิ่งต่างๆ)
สาน – ใช้เส้นตอกหรือสิ่งเป็นเส้นอื่นๆที่อ่อนตัวได้ ขัดกันหรือยกและข่มให้เกิดเป็นลายตามที่ต้องการ

ถอดความ
หนังเนื้อนั้นท่านให้เถือแล้วแผ่ออกปูให้ท่านรองนั่ง
แม้แต่ริมๆก็ไม่แบ่งปันให้กันมั่ง ท่านเชือดเอาเสียหมดทุกชาย
คนทำสิได้ทุกข์แทบตาย เสียแรงเปล่า
มีแต่ลำแพนผืนเก่า สู้จักตอกสานไว้นั่งเอง